Balın faydalarına geçmeden önce marketlerde, internet üzerinden ya da pazarda satılan ballar hakkında bazı bilgiler paylaşalım.
Balın kalitesi hangi arılardan elde edildiğine ve üretim sürecinde kullanılan yöntemlere bağlıdır. Mesela balın antioksidan tesiri arıların hangi çiçeklerden bal ürettiğine göre değişebilir. Aynı şekilde gıda kıymeti, şeker içinde ne olduğu ve sağlığa faydası arıların özelliğine bağlıdır.
Şu şekilde düşünebilirsiniz, çiftlikte asla güneş görmeden, gıda destekleri ile kısa sürede anormal şekilde büyütülen tavuklar nasıl doktorlar ve beslenme uzmanları tarafınca önerilmiyorsa bal için de aynı şey geçerlidir. Sonradan şeker eklenmiş ve arıların natürel ortamda üretmedikleri ballar yarardan oldukça zarar getirebilir.
İyi Bal Nasıl Anlaşılır?
Maalesef balı tadarak yada renginden iyi mi yoksa kötü mü olduğunu ayırt etmek fazlaca zor olsa gerek. Balı ambalajlı olarak marketten alıyorsanız ambalaj etiketinde yer edinen “içindekiler” bölümünü okuyarak sonradan şeker eklenip eklenmediğini öğrenebilirsiniz.
Ek olarak balı üreticisinden alma imkanınız yoksa Ziraat Bakanlığı kontrolünde verilen organik sertifikalı balların üretim aşamasında herhangi bir bileşik kimyasal madde kullanılmadığı için organik bal tercih edebilirsiniz.
Sadece bir tek şeker katkısı olmaması balın iyi olduğu anlamına gelmez. Hangi bölgenin arılarından elde edilmiş olduğu, muhteviyatında kalıntı olup olmadığı, raf ömrünü uzatmak için herhangi bir kimyasal madde kullanılıp kullanılmadığı benzer biçimde faktörler balın kalitesi ve gıda kıymetini etkilemektedir.
Gıda kıymeti en yüksek bal pastörize edilmemiş, filtrelenmemiş ve herhangi bir işlemden geçirilmemiş organik baldır.
Netice olarak balın standardını tadarak yada bakarak idrak etmek pek mümkün değil sadece güvenerek kullandığınız markaları tercih etmek ve balın organik sertifikası olması en azından tükettiğiniz ürünün bir kaç kontrolden geçmiş olduğu noktasında size güvence sağlayabilir.
Eğer satın aldığınız balın standardını öğrenmek mevzusunda kararlıysanız bunun tek yolu bal örneğini bir besin laboratuvarına götürerek kontrol ettirmektir.
Balın Sağlığa Yararları Nedir?
Bal binlerce senedir sıhhat problemlerinden dinsel törenlere kadar pek fazlaca alanda kullanılmaktadır. Tarih süresince cilt üstündeki yaraların daha acele iyileşmesi için kullanılan bal Eski Mısır’da Tanrılara sunulan adaklar içinde yer alıyormuş.
Günümüzde ise balın antioksidan tesiri, anti-bakteriyel olması ve iltihabı önlemesi pek fazlaca hastalığın tedavisine destek olarak tavsiye edilen gıdalar içinde yer almasını sağlıyor. Sadece balı her insana tavsiye etmek ve “kucak kucak yiyin” demek doğru değil bundan dolayı bal yüksek oranda şeker içeriyor.
Balda pek oldukça bileşen bulunur sadece organik şekerler (glikoz, fruktoz, levüloz ve sayısı 20’yi geçen öteki karmaşık şekerler) öteki bileşenlerden oldukça daha yoğundur ve balın büyük bir kısmını (ağırlığının ortalama %80’ini) oluştururlar.
Bu özelliği ile bal tarih süresince tatlandırıcı olarak kullanılmıştır ve günümüzde de bu kullanım şekli devam etmektedir. Azca oranda tüketildiğinde vücudun gerekseme duyduğu oranda şekeri almak için iyi bir kaynak olabilir sadece aşırı tüketimi fazla şekere bağlı olarak gelişen sıhhat sorunlarının önünü açabilir.
Doğal burada bahsettiğimiz “naturel, işlenmemiş ve organik” bal. Rafine edilmiş, filtrelenmiş ve sonradan şeker eklenmiş balın faydadan oldukça ziyanı olduğundan mevzu haricinde tutuyorum.
Organik Tatlandırıcı:
Çayınızı, kahvenizi şekerli içiyorsanız, pastane işi tatlılardan vazgeçemiyorsanız ve bunlara ek olarak kilo şikayetiniz var ise tatlandırıcı olarak organik balı deneyebilirsiniz.
Natürel bal rafine şekere (beyaz yada esmer şeker) gore daha çok şeker içermesine karşın rafine şekere nazaran oldukça daha sıhhatli bir şeker deposudur.
Yaralar:
Artık deride meydana gelen kesikler, yanıklar için çağıl antiseptik sular, gazlı bezler ve merhemler var sadece bunlara ulaşabileceğiniz bir yerde değilseniz ve elinizin altında bal var ise yaranın üstüne sürerek mikroplara karşı koruma sağlayabilir ve yaranın daha süratli iyileşmesine destek olabilirsiniz. Yara iyileşene kadar her 12 saatte bir balı tazelemeyi ihmal etmeyin.
Antioksidanlar:
Bitki kaynaklı besinlerde bulunan ve en etkili antioksidanlar içinde gösterilen “polifenoller” bakımından varlıklı olan bal çeşitli hastalıkların önünü açan özgür radikalleri nötralize ederek koruma sağlar.
Diyabet sebebiyle kan şekerini denetim altında tutmanız gerekmiyorsa rafine şeker yerine bal tüketerek kanser, kalp hastalıkları şeklinde ciddi sıhhat sorunlarının görülme riskini azaltabilirsiniz.
Enerji:
Efor gerektiren egzersizler esnasında yeterince enerjik olmadığınızı düşünüyorsanız 1 yiyecek kaşığı bal size istediğiniz enerjiyi sağlayabilir.
Fruktoz ve glikoz içinde ne olduğunun yanı sıra antioksidanlar bakımından da varlıklı olan bal enerji çikolataları, karbonhidrat tozu yada enerji içeceklerinin yerine natürel bir enerji deposu olarak tüketilebilir.
Öksürük:
Öksürüğü geçirmek için etkili bir çözüm sunan balı sıcak suya 2-3 çay kaşığı ilave ederek tüketebilirsiniz. Sadece uzmanlar balı 1 yaşından ufak bebekler için kesinlikle önermiyor. Bunun sebebi balın nadirde olsa bebeklerde görülen ve ciddi bir besin zehirlenmesi olan botulizme yol açması.
Kolesterol:
Bal “kötü kolesterol” olarak malum LDL kolesterolü düşürmek için naturel bir alternatif olarak tüketilebilir. Bu mevzuda meydana getirilen çalışmalarda tertipli olarak bal yemenin toplam kolesterolü averaj %5 oranında düşürdüğü belirtiliyor.
Reflü:
Reflüsü olanların hem mide asidini dengelemek hem de ağrıları hafifletmek için sık sık kullandığı yöntemlerden biri de bal ve sirke karışımıdır.
Sadece balın reflüye iyi geldiği mevzusunda yapılmış bir bilimsel araştırma bulunmuyor. Reflünüz var ise bal yiyerek ağrıları önlemeyi tecrübe etmek size kalmış.
Cilde Yararları:
İltihabı önleyen ve bakterileri temizleyen yapısı sebebiyle bal yüzde meydana gelen sivilce tedavisi için tavsiye edilen natürel ürünler içinde ilk sırada gelmektedir. Ballı yüz maskeleri sivilce, akne oluşumunu tetikleyen bakteri birikimini engellerken mevcut sivilcelerin daha kısa sürede iyileşmesine destek sunar. Ek olarak nemi hapsederek cildin daha yumuşak olmasını sağlar.
Balın Zararları
1 yiyecek kaşığı bal 64 kalori ihtiva eder, bu miktar 1 kaşığı 15 kalori içeren beyaz toz şekerden daha fazladır. Doğrusu kilonuzu korumak istiyorsanız yada zayıflamaya çalışıyorsanız tertipli olarak bal yiyecek iyi bir düşünce değil.
Bal kan şekerini beyaz şeker şeklinde oldukça sür'atli bir halde yükseltmemesine rağmen gene de yükselttiği için şeker hastalarına tavsiye edilen gıdalar içinde yer almıyor. Uzmanlar şeker hastalarının ara sıra bal yemesinin herhangi bir sakıncası olmadığını sadece bunun alışkanlık haline dönüşmemesi icap ettiğini belirtiyorlar.
Eğer kan şekerini denetim altında tutmaya çalışıyorsanız beyaz rafine şekeri balla değiştirmenin bir faydası olmayacaktır.
Balda bulunan “Clostridium” adlı bakteri 2 yaş altı bebeklerde oldukça ciddi bir besin zehirlenmesi olan “botulizm”e yol açabileceği için bebeklere bal verilmemelidir. Kaslarda güçsüzlük, süt emerken zorlanma, kabızlık benzer biçimde emareler botulizme işaret ediyor olabilir.
Yalnız balın kendisi değil bal içeren bebek gıdaları, mısır şurubu ve benzeri gıdalarda 2 yaş altı bebeklere verilmemelidir.
Bazı forumlarda alerjisi olanlara bal yemeleri öneriliyor sadece güvenilir kaynaklarda bunun tam tersinin yapılmasını tavsiye ediliyor. Bal polenden yapıldığı için bilhassa polen alerjisi olanlar bal tüketmemeli.
Günde 6-7 yemek kaşığından fazla bal yemek mide krampı, şişlik ve ishale yol açabilir. Ek olarak balda bolca oranda bulunan fruktoz gıdaların ince bağırsakta işlenmesine engel olarak gıdalardan aldığınız vitamin ve mineral miktarlarının azalmasına yol açabilir.
Eğer uzun süre günde 6-7 yemek kaşığından fazla bal yerseniz bu durum sisteminizde bal olmasa bile devam edebilir ve vitamin, mineral eksiklikleri yaşayabilirsiniz.
Fazla bal yemeyi alışkanlık haline getirirseniz şeker içinde ne olduğu sebebiyle insülin direnci problemi yaşayabilirsiniz.Etiketler: anzer balı, arı, bakım, bal nedir, balın faydaları, balın zararları, cilt rahatsızlıkları, maske, öksürük, reflü, sağlık
