Sakız Çiğnemenin Zararlarını Biliyor Muydunuz?

Sakız aslına bakarsak yalnız bizim zamanımızda üretilen bir ürün değil, tarihi antik çağlara kadar uzanan bir üründür. Ağaçlardan üretilen sakızlar yüzyıllardır insanoğlu tarafınca tüketiliyor. Ancak sakızın patentini 19. yüzyılda bir Amerikalı diş doktoru almıştır. Peşinden başka bir Amerikalı girişimci 1928 yılında balonlu sakızı icat etti. Ağaç reçinesinden üretilen sakız hamuru ile sakız imalatı yapılır. Ancak günümüzde plastik ve kauçuk karışımından yapılan sentetik sakızlar piyasada içeriyor. Sakızlara glikoz şurubu benzer biçimde birçok madde eklenmiş olur. Piyasadaki sakızlarda xylitol, sorbitol ve maltitol benzer biçimde maddeler tatlandırıcı olarak kullanılır. Sigara bağımlıları için nikotinli sakızlar, diş temizleme özelliğine sahip sakızlar benzer biçimde birçok farklı üretimi yapılan sakızların çiğnenmesi bedenimize ne benzer biçimde etki verir, sakız çiğnemenin zararları üstüne bu yazımızda sizi elimizden geldiğince bilgilendirmeye çalışacağız.

Öncelikli olarak her şeyin fazlası zarardır. Sakız çiğnemenin elbet faydaları vardır ancak zararları da bulunur. Sakız çiğnerken dikkat etmeniz gereken çiğnediğiniz sakızın türü ve içinde barındırdığı maddeler ve çiğneme süreniz ile çiğneme şekliniz olmalıdır. Öncelikli olarak kesinlikle tatlandırıcı kullanılmış sakızları çiğnememeli ve şekerli sakız olarak bilinen sakızlardan uzak durmalısınız. Özellikle çocuklarınızı mümkün olduğunca şekerli sakızlardan uzak tutmalısınız. Şekersiz, naturel olan sakızları tercih etmelisiniz. Anadolu bitkilerinden kenger otu kullanılarak üretilen kenger sakızı naturel bir sakızdır. İçerisinde herhangi bir katkı maddesi bulunmaz ve dişlerinizi beyazlatır. İnternet üzerinden kenger sakızı bulabilirsiniz. Sakızınızı su içerisinde muhafaza ederek 5-6 ay kullanabilirsiniz. Bu sakız naturel olduğundan diş fırçası görevi görür. Kenger sakızı bulamıyorsanız marketlerde satılan sakızları almadan ilkin içindeki maddeleri okuyun. Peşinden herhangi bir tatlandırıcı içermeyen ve diğerlerine nazaran daha azca kimyasal barındıran sakızları tercih edebilirsiniz.

Elbet ki sakız çiğnemenin de faydaları vardır. Özellikle yukarıda belirttiğimiz kriterleri barındıran sakızları çiğnerseniz birçok yararını görebilirsiniz.

Sakız çiğnemek sürekli çene hareketi sağladığından dolayı hafızanızı sağlamlaştırır. Sürekli hareket sağlayan çene beyne giden damarlarda açılmaya ve daha çok oksijen taşınmasına neden olur böylece hem hafızanız hem de beyin sağlığınız artmış olur.

Kalori yakımına faydası olduğu benzer biçimde sindirim sistemine de tesiri olur. Ağız kuruluğuna karşı iyi geldiği için reflü benzer biçimde hastalıkların da önüne geçer. Ayrıca ağız temizliği sağlayarak dişlerinizin daha uzun ömürlü olmasını sağlar. Sakız çiğnemenin ruhsal olarak stresi azalttığı ve insanları mutlu ettiği uzmanlar tarafından paylaşılır.

Genel anlamda sakız çiğnenmeye başlanıldığında bir saate yakın süre ortalamasıyla çiğnenir. Sakız çiğnemenin ideal süresi 20 dakikadır. Bu süreyi geçtiğinde sakız çiğnemek size herhangi bir yarar sağlamaz tam aksine vücudunuza zarar vermeye adım atar.

Sakız çiğnemek yararlı olduğu benzer biçimde zararları da mevcuttur. Özellikle çiğnediğiniz sakızın türü, sakız çiğneme şekliniz ve sakız çiğneme süreniz bunları etkileyecektir.

Çiğnediğiniz sakız içerisinde bulunan bazı maddeler diş etlerinize ve diş minelerine zarar verebilir. Şekerli sakızlar glikoz şurubu ile tatlandırıldığı için dişlerde çürüklere sebep olur. Özellikle çocuklarınızın şekerli sakız çiğnemesine asla müsaade etmeyin. Çiğneyeceğiniz sakızın naturel olmasını ya da en azından suni tatlandırıcı barındırmamasına dikkat ediniz.

Ek olarak dişinize daha öncesinden yaptırmış olduğunuz diş tedavilerine de zarar verebilir. Mesela diş dolgunuz uzun süreli sakız çiğnemelerde düşebilir.

Sakızı özellikle belirli bir yerde tek taraflı çiğnemek mesela devamlı sağ tarafta ve uzun süreli çiğnemek çene yapınızda travmatik sorunlara yol açabilir. Mesela devamlı kullandığınız tarafta hem diş hem de çene yapısında kayma meydana gelebilir ek olarak yüzünüzün simetrisi de bozulur. Uzun süreli tedavilerle ancak düzeltilebilecek çene yapısı düzensizliklerine sebep olur. Bu rahatsızlık kısaca çene  eklem rahatsızlığı kadınlarda daha sık görülür.

Yüzünüz fazlaca erken sarkmasına sebep olur. Kırışıklı yapıya sahip bir cildiniz olur. Uzun süreli ve sürekli sakız çiğnemek yüzünüzdeki deri yapısını bozar. Gergin bir cilt yerine oldukça çabuk kırışıklıkların oluştuğu bir cilde haiz olursunuz.

Hem sakızı uzun süre çiğnemek hem de çiğnediğiniz sakızın barındırdığı değişik maddeler kalp krizi başta olmak suretiyle birçok hastalığa yol açacak kimyasal maddeler bulundurur. Vücut bu kimyasallara aşırı maruz kaldığında müdahale edemeyerek, kalıcı hasarlara sebebiyet verebilir.

Sakızda bulunan Mannitol benzer biçimde birçok madde aşırı alındığında mide hastalıklarından kalp hastalıklarına kadar birçok fena sonuca sebebiyet verebilir. Sakızlarda aşağıdaki kimyasal maddeler bulunduğu için ya naturel sakız tüketilmeli yada oldukça fazla çiğnememeye ve ideal süreyi geçmemeye dikkat edilmelidir. Sakızın içerdiği kimyasal maddeler: Maltitol, Mannitol, Akasya sakızı, Acesulfame Potassiu BHT, Kalsiyum kazein, Pepton, kalsiyum fosfat ,Candelilla Wax, Sodyum Stearate ve Titanyum dioksit.

Sakız çiğnemenin bu zararı hepinizi şaşırtmış olmalıdır. Özellikle naneli sakız çiğnediğinizde ağzınızın temiz kokmasını beklersiniz. Elbet kısa süreli çiğnemede bu gerçekleşir. Sadece sakızı uzun süre ve devamlı olarak çiğnerseniz ağız kokunuzu yenseniz bile kötü bir nefes kokusuna haiz olmuş olursunuz. Sürekli sakız çiğnemek mide ve bağırsak enzimlerinin devamlı salınmasına sebep olur bu yüzden fazlaca fena bir nefes kokusu ile karşı karşıya gelirsiniz.

Uzun süreli sakız çiğnemek sürekli olarak ağız kanalıyla aşırı havanın vücuda girmesine olanak sağlar. Böylece midede aşırı bir şişkinlik oluşur. Bu da sizde hem fiziksel hem de psikolojik bir rahatsızlık ve strese girmenize sebep olur.

Sakızdaki maddeler ağız duvarları tarafınca emilir ve normalden oldukça daha süratli kana karışır sindirim işlemine zarar verir.

Belirli sınırlar dahilinde sakız çiğnemek motivasyonu arttırır ancak bunun yan etkisi olarak artan motivasyon sonrasında şeker, cips benzer biçimde atıştırmalık abur cubur olarak nitelendirilen yiyecekleri tüketme isteği doğar. Bunun bir sonucu olarak sağlıksız besinlerin aşırı tüketilmesi ile vücut dengesi bozulur.

Özellikle uzun süreli sakız çiğnemeler sonucu çene ve kemiklerde kronikleşmeye uygun eklem ağrıları meydana gelir bunlar da baş ağrısı yapar. Özellik çene yapısı oluşma süresi itibari ile 19 yaşından ufak olanlarda uzun soluklu sakız çiğnemek baş ağrısına fazlaca kolay bir halde niçin olur. Ayrıca sindirim sistemini etkilediği için mide ve bağırsaklarda ağrı yapar. Ağzınızda sürekli çiğnediğiniz sakız midenize vücuda besin alımı yapıldığına dair sinyal gönderir ve vücut kendini buna gore hazırlar. Vücudunuzda gereksiz yere sindirim enzimleri salgılanır. Bu enzimler vücudunuza besin girmediğinde size zarar vermeye başlayacaktır.

Bazı insanların vücutları belirli kimyasal maddelere karşı aşırı duyarlıdır. Sakız içerisinde bulunan bazı maddeler vücudunuza aşırı gelmiş olarak cilt ve akciğer hastalıklarına sebep olabilir.

Bazı sakızlarda uyarı olarak “Laksatif Tesir Yapabilir” ibaresi yer alır. Laktik asit aşırı hareket ettiğimizde vücudumuz tarafınca salgılanan ve kaslara yeteri kadar oksijen gitmediği için bizlere durmamızı dinlenmemiz icap ettiğini söyleyen bitkinlik hissi veren bir maddedir. Üzerinde bu şekilde benzer bir uyarı olan sakızı aşırı tükettiğinizde bitkinlik, bitkinlik ve uykulu hal üzerinize çökebilir.

Bilhassa şekerli sakızlar çocuklar tarafınca sıkça yutulur. Yutulan sakızın şekerli olup olmaması ve içerdiği maddeler sakız yutulduğunda zarar verip vermeyeceğini bizlere söyler. Sakız yutulduğunda 2 ya da 3 günlük bir süre içinde vücudunuzun sindirim sistemine bağlı olarak vücuttan dışarı atılır.

Çocuklarda yutulduğunda ise ishal, şişkinlik ve gaz yapma benzer biçimde yan etkilere yol açabilir. Unutmayınız marketlerde satılan sakızların büyük çoğunluğu suni tatlandırıcı ve kimyasal renklendiriciler ihtiva eder. Bu yüzden yutulması vücut için tehlikeli olabilir.

Bazı sakızlarda tarçın yada meyan kökü benzer biçimde değişik özler bulunur, bu sakızlar ağız yaralarına hatta ülsere dahi sebebiyet verebilir. Yutulmamalı ve dikkat edilmelidir. Hamile bayanların ise ne şekerli ne de şekersiz sakız çiğnememeleri uzmanlar tarafınca dile getirilir. Şekerli sakızlarda bulunan kimyasal katkı maddeleri zararı olan iken şekersiz sakızlarda bulunan aspartam, sukraloz benzer biçimde maddeler  yüksek kan basıncına sebep olduğu için zararı olan kabul edilmekte hamilelere yasaklanmaktadır.

Eğer sakız çiğnemek istiyorsanız bu süre 20 dakikayı geçmeyecek şekilde ve şekersiz sakız olmasına dikkat edin. Sakız çiğnerken tek taraflı değil her iki tarafı kullanarak sakız çiğnemeye özen gösterin. Şekerli sakızları çocuklarınıza vermemeye dikkat edin. Aşırı tüketmelerini engelleyin. Eğer mümkün ise kenger sakızı benzer biçimde naturel olan sakızları bulup ideal şekilde tüketmeye çalışın.